آموزش تمام دستورات ترمینال لینوکس

توجه توجه: جهت جست و جو کد مورد نظر در صفحه Ctrl+F را هم زمان در صفحه کلید خود فشار دهید.

تو این مقاله قصد داریم که شمارو با دستورات ترمینال لینوکس آشنا کنیم…

این دستورات در ترمینال لینوکس اجرا می شوند و برای اجرای ترمینال در لینوکس باید کلید های Ctrl+Alt+T را در صفحه کلید خود فشار دهید.

فهرست دستورات لینوکس (حروف A , B , C)

alias

از دستور alias برای ساخت دستورات مستعار استفاده میشود. مثلاً فرض کنید هر بار که وارد ترمینال لینوکس میشوید نیاز دارید تا بعضی از دستورات طولانی را در محیط Terminal تایپ کنید این مسئله شاید کمی آزار دهند و زمان گیر باشد به همین جهت شما میتوانید با استفاده از دستور alias یک نسخه مستعار کوتاه شده از دستورات بلند به همراه Option های مورد نظر خود بسازید تا زمان کمتری را صرف تایپ نمودن دستورات بکنید. برای مثال:

alias -p show='ls -a'

جهت کسب اطلاعات بیشتر از این فرمان کلیک کنید.

apt-get

از دستور apt-get برای نصب نرم‌ افزار ها – بروز رسانی نرم ‌افزار ها – بروز رسانی سیستم عامل و اشکال زدایی از برنامه های در حال نصب استفاده میشود. برای نصب بروز رسانی سیستم عامل با استفاده از دستور apt-get دستور به شکل زیر میشود:

sudo apt-get update
sudo apt-get upgrade
sudo apt-get dist-upgrade

برای نصب یک نرم‌ افزار از مخازن لینوکس باید دستور apt-get‌ را به همراه پارامتر -install و نام پکیج مورد نظر خود استفاده کنید. مثلاً برای نصب نرم‌ افزار vlc دستور به شکل زیر میشود:

sudo apt-get install vlc

نکته: دستور apt-get مخصوص توزیع ‌های Debian و Ubuntu‌ میباشد پس نمیتوان از این دستور برای بروز رسانی توزیع Fedora و یا Redhat استفاده نمود. چرا که آنها دستورات مربوط به خود را دارند.

aspell

برنامه یا دستور aspell در واقع یک سرویس Open Source‌ برای بررسی هجی کلمات زبان انگلیسی میباشد. شما میتوانید به دستور aspell یک فایل متنی را معرفی کنید تا صحت نوشتار آن فایل را برای شما بررسی کند. برای مثال:

aspell -c mytext.txt

awk , gawk

دستور awk در‌واقع یک ابزار برای برنامه نویسان محسوب میشود که با آن میتوانند متن ها را دستکاری کنند. دستور gawk هم پروژه GNU دستور awk میباشد.

awk

bzip2

دستور bzip2 یک نرم‌ افزار Open Source است که از آن میتوانید برای فشرده‌ سازی فایلها و دایرکتوری ها استفاده کنید. همچنین میتوانید با استفاده از همین دستور فایلهای فشرده را نیز Decompress یا Extract کنید.

برای فشرده‌ سازی فایلها با استفاده از دستور bzip2 باید از پارامتر -z استفاده کنید و برای خارج ساختن فایلهای فشرده از پارامتر -d استفاده کنید. برای مثال:

bzip2 -z filename.dat
bzip2 -d filename.bz2

cat

یکی از پرکاربرد ترین دستوراتی که میتوان در سیستم عامل لینوکس به آن اشاره نمود دستور cat است کاربرد اصلی دستور cat نمایش محتوای فایلهای متنی میباشد. برای نمایش محتوای یک فایل متنی دستور cat به شکل زیر نوشته میشود:

cat mytext.txt

cd

به طور عادی در محیط گرافیکی ویندوز و لینوکس برای اینکه وارد یک پوشه شوید ابتدا باید آن پوشه را با یک بار کلیک مشخص نموده سپس با کلیک دوم وارد آن شوید در محیط خط فرمان هم این امر به همین صورت میباشد یعنی ابتدا باید در جلوی دستور cd‌ نام یک دایرکتوری را مشخص کنید سپس با کلید enter وارد آن دایرکتوری شوید. برای مثال:

cd /home/username/Desktop

chmod

برای تغییر سطح دسترسی فایلها و دایرکتوری ها (File Permission) باید از دستور chmod استفاده کنید. توجه کنید فقط مالک فایلها و کاربرانی که دسترسی root دارند میتوانند مجوز فایلها را ویرایش کنند. مثلاً برای غیر قابل دسترس نمودن فایل filename.dat دستور به شکل زیر نوشته میشود:

chmod 000 filename.dat

یا برای دادن دسترسی مجوز کامل:

chmod 777 filename.dat

chown

برای تغییر مالکیت فایلها و دایرکتوری ها باید از دستور chown استفاده کنید. شما میتوانید با استفاده از دستور chown مالکیت یک فایل را به یک کاربر و یا گروهی از کاربران بدهید. برای تغییر مالکیت ابتدا باید نام مالک فایل را مشخص کنید سپس خود فایل را مثلاً برای تغییر مالکیت فایل filename.dat به کاربر root دستور به شکل زیر نوشته میشود:

chown root filename.dat

cmp

شما میتوانید با استفاده از دستور cmp دو فایل را با یکدیگر مقایسه کنید و تفاوت آنها را در حجم و خطهای مربوطه پیدا کنید. مثلاً برای مقایسه فایل firstfile.txt‌ با فایل secondfile.txt‌ دستور به شکل زیر نوشته میشود:

cmp firstfile.txt secondfile.txt

comm

برای مقایسه و پیدا نمودن تفاوتهای که بین دو فایل متنی وجود دارد میتوانید از دستور comm استفاده کنید. مثلاً برای مقایسه فایل first.txt با فایل second.txt دستور به شکل زیر میشود:

comm first.txt second.txt

نکته: تنها در صورتی که دو فایل متنی با یکدیگر متفاوت باشند تفاوت آن‌ها در خروجی استاندار خط فرمان نمایش داده خواهد شد.

cp

برای کپی نمودن فایلها میتوانید از دستور cp‌ استفاده کنید نحوه استفاده از دستور cp بسیار ساده میباشد کافیست ابتدا فایل مبدأ را مشخص کنید سپس مسیری که میخواهید فایل شما در آنجا کپی شود. مثلاً برای کپی نمودن فایل linux_Command.txt از آدرس /media/diskdrive به آدرس /home/username/Desktop دستور به شکل زیر نوشته میشود:

cp /media/diskdrive/Linux_Command.txt /home/username/Desktop

cpio

شما میتوانید با استفاده از دستور cpio فایلهای مورد نظر خود را در یک آرشیو tar کپی کنید و یا اینکه از یک آرشیو tar فایلهای مورد نظر خود را استخراج کنید.

cron

با استفاده از دستور cron میتوان برنامه ‌های لینوکس را در یک زمان مشخص اجرا نمود. برای اینکار ابتدا باید یک فایل متنی درست کنید و در آن نام برنامه ‌ها و زمانیکه برنامه ‌ها قرار است توسط cron‌ اجرا شوند را مشخص کنید. سپس میتوان از برنامه crontab برای بارگذاری فایل متنی استفاده نمود تا برنامه‌ ها توسط cron در زمان مشخص شده اجرا شوند.

دستورات ترمینال لینوکس (حروف D , E , F)

date

برای نمایش و  تغییر تاریخ و ساعت لینوکس میتوانید از دستور date استفاده کنید. اگر دستور date را بدون پارامتر وارد کنید تاریخ و ساعت فعلی سیستم عامل را نمایش میدهد. برای مثال:

date

declare

از دستور declare برای نمایش و اضافه نمودن ویژگی (Attribute) به Variable ها استفاده میشود. توجه کنید: دستور declare مخصوص فایل bash میباشد.

df

برای به نمایش گذاشتن فضای خالی پارتیشن ها میتوانید از دستور df استفاده کنید. اگر دستور df را بدون Argument وارد کنید فضای خالی کلیه پارتیشن های Mount شده نمایش داده میشود اما اگر در جلوی آن نام یک فایل یا دایرکتوری را وارد کنید اطلاعات مربوط به  پارتیشن همان فایل را نمایش میدهد.

df

echo

با استفاده از دستور echo‌ میتوان یک پیام را به نمایش گذاشت و یا آنکه محتوای یکVariable را نشان داد. کافیست در جلوی دستور echo نام Variable مورد نظر خود را وارد کنید و یا اینکه پیام مورد نظر خود را تایپ کنید. برای مثال:

echo message

env

برای اجرای برنامه ‌ها را در یک محیط اصلاح شده باید از دستور env استفاده کنید. اگر دستور env را به تنهایی وارد کنید کلیه متغیر های ساخته شده به نمایش گذاشته میشوند.

env

exit

برای خروج از محیط terminal و یا اسکریپت bash میتوانید از دستور exit استفاده کنید. برای اینکار کافیست دستور exit را به تنهایی وارد کنید.

exit

expect

شما میتوانید از دستور expect برای صحبت نمودن با دیگر برنامه‌ های interactive صحبت کنید.

export

دستور export یک فایل را به یک فرمت متفاوت از آنچه که در حال حاضر میباشد تبدیل میکند. بعد از اینکه فایل export‌ شد میتواند توسط هر برنامه‌ ای که آن فرمت را پشتیبانی میکند اجرا شود.

find

برای پیدا کردن فایلها در لینوکس میتوانید از دستور find استفاده کنید. مثلاً برای پیدا کردن فایل myfile.dat دستور به شکل زیر نوشته میشود:

find myfile.dat

for,while

شما میتوانید با استفاده از دستور for و while یک حلقه در فایل bash درست کنید و تا زمان رسیدن به وضعیت مورد نظر حلقه به فعالیت خود ادامه دهد.

free

با استفاده از دستور free میتوانید فضای خالی و استفاده شده RAM و دیسک Swap را مشاهده کنید. کافیست دستور free را بدون پارامتر وارد کنید:

free

فهرست دستورات لینوکس (حرف G , I , L)

grep

با استفاده از دستور grep میتوانید یک حرف یا کلمه خاص را از خروجی یک دستور و یا یک فایل متنی پیدا کنید. مثلاً برای پیدا نمودن کلمه hello‌ از فایل متنی mytext.txt دستور به شکل زیر نوشته میشود:

grep hello mytext.txt

gzip

برای فشرده‌ سازی فایلها در لینوکس میتوانید از دستور gzip استفاده کنید. برای فشرده کردن یک فایل کافیست بعد از دستور gzip نام فایل مورد نظر خود را بنویسید. مثلاً برای فشرده کردن فایل mytext.txt دستور به شکل زیر میشود:

gzip mytext.txt

gzip -d mytext.gz

بعد از فشرده‌ سازی فایلها اصل فایل حذف شده و بجای آن یک فایل با فرمت gzip ساخته میشود. برای خارج سازی یک فایل از حالت فشرده (Decompression) کافیست تا دستور gzip را به همراه پارامتر -d وارد کنید. برای مثال:

ifconfig

برای بررسی وضعیت شبکه و تنظیمات کارت شبکه میتوانید از دستور ifconfig استفاده کنید. اگر دستور ifconfig را به تنهایی وارد کنید اطلاعات مربوط به تنظیمات فعلی کارتهای شبکه را مشاهده خواهید نمود. این اطلاعات شامل آدرس ip و broadcast و mac address و … میباشد.

Ifconfig

ifdown

برای غیر فعال سازی کارت شبکه ‌های متصل به سیستم میتوانید از دستور ifdown استفاده کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور ifdown نام کارت شبکه مورد نظر خود را بنویسید. برای مثال:

ifdown ethernet0

برای غیر فعال سازی کلیه کارت شبکه ‌های متصل میتوانید از پارامتر -a بعد از دستور ifdown‌ استفاده کنید. برای مثال:

ifdown -a

ifup

شما میتوانید با استفاده از دستور ifup کارت های شبکه متصل به سیستم را فعال کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور ifup نام کارت شبکه مورد نظر خود را بنویسید. برای مثال:

ifup ethernet0

برای فعال سازی کلیه کارت شبکه‌ های غیر فعال شده میتوانید از دستور -a استفاده کنید. برای مثال:

ifup -a

ifquery

با استفاده از دستور ifquery‌ میتوانید فهرست کلیه کارت شبکه های متصل به سیستم را مشاهده کنید. برای اینکار کافیست دستور ifquery را به همراه پارامتر -l وارد کنید. برای مثال:

ifquery -l

less

برای نمایش محتوای فایلهای متنی میتوان از دستور less‌ استفاده نمود. از ویژگیهای دستور less نمایش خروجی فایلهای متنی به اندازه سایز صفحه Terminal میباشد تا کاربر بتواند با استفاده از کلید های arrow up و arrow down‌ صفحه را بالا و پایین کند.

less mytext.txt

ltf

اگر میخواهید مسیر دسترسی سیستم خود را به یک سرور یا سایت بررسی کنید میتوانید از دستور ltf استفاد کنید. دستور ltf همانند دستور tracerout عمل میکند با این تفاوت که اطلاعات بیشتری را اراءه میکند. مثلاً برای فهرست گیری از Router‌ های که بین شما و سایت Google وجود دارن دستور به شکل زیر نوشته میشود:

ltf google.com

ln

شما میتوانید با استفاده از دستور ln یک hard link‌ برای فایلهای مورد نظر خود بسازید. برای اینکار کافیست بعد ازد دستور ln آدرس فایل مقصد خود را وارد نموده سپس نام Hard Link را مشخص کنید. مثلاً برای ساخت یک hard link از فایل /media/mytext.txt در Desktop دستور به شکل زیر نوشته میشود:

ln /media/mytext.txt /home/username/mytext.txt

ls

برای اینکه از فایلها و دایرکتوری های لینوکس فهرست بگیرید میتوانید از دستور ls استفاده کنید. مثلاً برای فهرست گیری از فایلهای دایرکتوری home‌ دستور به شکل زیر نوشته میشود:

ls /home

برای فهرست گیری از فایلهای مخفی باید دستور ls را به همراه پارامتر -a وارد کنید. برای مثال:

ls -a /home

لیست دستورات Linux (حروف M , N , P)

man

اگر نیاز به اطلاعات کافی در مورد دستورات و فایلهای لینوکس دارید دستور man میتواند یک منبع کامل برای شما به حساب آید. برای استفاده از دستور man کافیست بعد از دستور man دستور یا نام فایل مورد نظر خود را وارد کنید. مثلاً برای اینکه بدانید دستور passwd  برای چه هدفی استفاده میشود:

man passwd

mc

دستور mc در واقع یک file manager تحت خط فرمان میباشد که با وارد نمودن این دستور شما وارد این file manager میشوید.

more

برای نمایش محتوای فایلهای متنی به اندازه صفحه Terminal و قابلیت ایجاد وقفه میتوانید از دستور more استفاده کنید. مثلاً برای نمایش محتوای فایل mytext.txt دستور را باید به شکل زیر بنویسید:

more mytext.txt

netstat

با استفاده از دستور netstat میتوان کلیه Connection های متصل به سیستم خود را از شبکه مشاهده کنید. برای استفاده از دستور netstat کافیست دستور را به تنهایی وارد کنید. برای مثال:

netstat

nslookup

برای پیدا کردن آدرس IP مربوط به یک Hostname و یا یک Domain میتوانید از دستور nslookup استفاده کنید. برای اینکار کافیست دستور nslookup‌ را به صورت زیر وارد کنید:

nslookup google.com

newusers

یکی دیگر از دستوراتی که میتوانید با آن User ها را در لینوکس مدیریت کنید دستور newusers میباشد.

nano

از دستوراتی که میتوانید برای ویرایش متن از آن استفاده کنید دستور nano‌ میباشد. برنامه nano یک ویرایشگر ساده و سبک میباشد که برای استفاده از آن کافیست نام یک فایل متنی را در جلوی آن بنویسید:

nano mytext.txt

passwd

برای تغییر رمز عبور کاربران در لینوکس میتوانید از دستور passwd استفاده کنید. مثلاً برای تغییر رمز عبور حساب کاربری tmlmanager دستور به شکل زیر میشود:

sudo passwd tmlmanager

ping

برای اینکه از ارتباط سیستم خود با یک سیستم دیگر در شبکه مطمئن شوید میتوانید از دستور ping استفاده کنید. کافیست در جلوی دستور ping نام سیستم مقصد و یا آدرس IP آن سیستم را وارد کنید. برای مثال:

ping google.com

ps

با استفاده از دستور ps میتوانید process های در حال اجرای لینوکس را مشاهده کنید. مثلاً برای فهرست گیری از Process های فعال کافیست دستور ps را به تنهایی وارد کنید:

ps

pwd

برای اینکه بدانید در کدام دایرکتوری لینوکس هستید میتوانید از دستور pwd استفاده کنید. کافیست دستور pwd را به تنهایی اجرا کنید:

pwd

فهرست دستورات لینوکس (حرف R , S , T)

rar

برای ساخت فایل آرشیو با فرمت rar و یا خراج سازی فایل‌ های فشرده شده rar میتوانید از دستور rar استفاده کنید. مثلاً برای ساخت یک فایل rar کافیست دستور rar را به همراه پارامتر a وارد کنید سپس در جلوی پارامتر مسیر و نام فایلی آرشیوی که میخواهید درست کنید را مشخص نموده و در جلوی آن آدرس فایلی را که میخواهید rar کنید را مشخص کنید. برای مثال:

rar a myrar /home/username/Desktop/file.dat

در دستور بالا گفته شده یک فایل آرشیو از آدرس /home/username/Desktop/file.dat با نام myrar‌ ساخته شود.

rm

برای حذف فایلها و دایرکتوری ها در لینوکس میتوانید از دستور rm استفاده کنید. مثلاً برای حذف فایل mytext.txt دستور به شکل زیر نوشته میشود:

rm myfile.dat

rmdir

دستور rmdir مخصوص حذف دایرکتوری ها است. برای اینکار کافیست بعد از دستور rmdir نام دایرکتوری مورد نظر خود را بنویسید. برای مثال:

rmdir /home/username/Downloads

rsync

برای کپی کردن فایلهای تحت شبکه و اینترنت میتوانید از دستور rsync استفاده کنید.

sdiff

برای پیدا نمودن تفاوت فایلها به صورت Side by Side میتوانید از دستور sdiff استفاده کنید. مثلاً برای مقایسه فایل textone.txt با texttwo.txt دستور به شکل زیر نوشته میشود:

sdiff textone.txt texttow.txt

shutdown

برای خاموش و ریستارت نمودن لینوکس میتوانید از دستور shutdown استفاده کنید. برای اینکار کافیست دستور shutdown را به همراه پارامتر -s برای خاموش کردن و یا پارامتر -r برای ریستارت کردن استفاده کنید سپس دقیقه خاموش شدن را نیز مشخص کنید. برای مثال:

shutdown -r 0
shutdown -s 10

sort

اگر میخواهید چیدمان موتون فایل متنی خود را به ترتیب حروف الفبای انگلیسی دربیاورید میتوانید از دستور sort استفاده کنید. برای مثال:

sort /etc/passwd

sudo

برای اجرای برنامه ‌ها و دستوراتی که نیاز به مجوز root دارند میتوانید از دستور sudo‌ استفاده کنید. کافیست قبل از هر دستوری که نیاز به اجرای root دارد از دستور sudo‌ استفاده کنید. برای مثال:

sudo fdisk -l

ssh

با استفاده از دستور ssh میتوانید یک ارتباط امن با سرور ssh مورد نظر خود برقرار کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور ssh آدرس IP سرور مورد نظر خود را وارد کنید. برای مثال:

ssh 148.251.133.251
ssh -l 172.16.10.1

sum

برای بررسی کد checksum فایلها میتوانید از دستور sum استفاده کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور sum نام فایل مورد نظر خود را بنوسید. برای مثال:

sum download.rar

scp

برای انتقال ایمن فایلها در شبکه میتوانید از دستور scp استفاده کنید. دستور scp از همان ssh برای احراز هویت و امنیت انتقال اطلاعات استفاده میکند.

tar

یکی دیگر از نرم ‌افزارهای که میتوانید به واسطه از چندین فایل یک فایل آرشیو درست کنید دستور tar میباشد.

top

برای مدیریت سیستم به صورت real time و نمایش process های مورد استفاده توسط kernel لینوکس میتوانید از دستور top استفاده کنید. برای اینکار کافیست دستور top را به تنهایی اجرا کنید:

top

tail

برای نمایش خطوط آخر یک فایل متنی میتوانید از دستور tail استفاده کنید. مثلاً بگویید فقط پنج خط آخر فایل متنی مورد نظر شما به نمایش گذاشته شود. برای مثال:

tail -n 5 /etc/passwd

time

برای نمایش ساعت سیستم میتوانید از دستور time استفاده کنید. اگر بجای دستور time از دستور times استفاده کنید هم ساعت سیستم به نمایش در میاید هم ساعت کاربر. برای مثال:

times

traceroute

با استفاده از دستور traceroute میتوانید router یا gateway که بین شما و سیستم مورد نظر شما بامشکل برخورد نموده را پیدا کنید. مثلاً برای بررسی مسیر سیستم شما تا سایت گوگل دستور به شکل زیر میشود:

traceroute google.com

type

با استفاده از دستور type میتوانید نوع دستورات را بشناسید. مثلاً برای اینکه بدانید دستور dir چیست باید بعد از دستور type دستور dir را وارد کنید:

type dir

لیست دستورات Linux (حرف U , V , W)

uname

برای پیدا نمودن اطلاعات مربوط به سیستم عامل از قبیل هسته لینوکس- نوع سیستم عامل لینوکس- نام سیستم عامل لینوکس و … میتوانید از دستور uname به همراه پارامتر -a استفاده کنید. برای مثال:

uname -a

useradd

برای ساخت حساب کاربری در لینوکس میتوانید از دستور useradd استفاده کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور useradd نام کاربر مورد نظر خود را بنویسید سپس اطلاعات درخواست شده را پر کنید:

sudo useradd tmlmanager

userdel

برای حذف کاربران از لینوکس میتوانید از دستور userdel استفاده کنید برای اینکار کافیست بعد از دستور userdel نام کاربر مورد نظر خود را وارد کنید. مثلاً برای حذف حساب کاربری tmlmanager دستور به شکل زیر نوشته میشود:

sudo userdel tmlmanager

user

برای فهرست گیری از کاربرانی که در حال حاضر به سیستم وارد شده ‌اند میتوانید از دستور users استفاده کنید. برای مثال:

users

usermod

برای ویرایش یک حساب کاربری میتوانید از دستور usermod استفاده کنید.

vim

برای ساخت و ویرایش فایل متن میتوانید از دستور vi یا دستور vim استفاده کنید. برای اینکار کافیست در جلوی دستور vim یا دستور vi نام یک فایل متن را بنویسید. برای مثال:

vim /home/username/Documents/text.txt

vdir

برای نمایش محتوای دایرکتوری ها میتوانید از دستور vdir استفاده کنید. مثلاً برای نمایش محتوای دایرکتوری /etc دستور به شکل زیر نوشته میشود:

vdir /etc

vmstat

با دستور vmstat میتوانید اطلاعات مفیدی را درباره استفاده از سخت ‌افزار سیستم از قبیل swap و cpu و ram و … بدست آورید. برای مثال:

vmstat

wc

برای شمارش تعداد کاراکتر ها و کلمه ها و خطوط یک فایل متنی میتوانید از دستور wc‌ استفاده کنید. برای اینکار کافیست بعد از دستور wc نام فایل مورد نظر خود را بنویسید. برای مثال:

wc /etc/passwd

wget

یکی از بهترین نرم ‌افزار های دانلود در لینوکس دستور wget میباشد. کاربرد دستور wget به سادگی مشخص نمودن لینک دانلود در جلوی دستور wget است. برای مثال:

wget http://releases.ubuntu.com/16.04.2/ubuntu-16.04.2-desktop-amd64.iso

w3m

برای جستجو در اینترنت با استفاده از خط فرمان لینوکس میتوانید از دستور w3m استفاده کنید. مثلاً برای جستجو در سایت گوگل کافیست آدرس سایت گوگل را بعد از دستور w3m وارد کنید. برای مثال:

w3m google.com

لطفاً از کمبود ها و مشکلات این محتوا برای ما بنویسید

ارسال